“Halâ kıymetini ve seyredilme sebebini hiç̧ kaybetmemiş̧ filmlerden birisi. Birbirine hiç̧ benzemeyen ayrı sosyal sınıflardan, ayrı duygusal dünyalara, ayrı geçmişlere sahip 12 insanın bir cinayete, birisine verilecek cezaya dair kararda ne kadar sübjektif davrandıklarını, her birinin kendi bulunduğu yerden dünyayı, suçu, cezayı ve cezalandırmayı nasıl tarif ettiğini o 96 dakika boyunca bir oda içerisinde izleme şansı verir film bize.” Ercan Kesal (http://ankarasinemadernegi.org/listings/12-kizgin-adam/)
12 Kızgın Adam, Sidney Lumet’in ilk yönetmenlik denemesidir. 2007 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından “kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli” filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi’nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir. Film karar aşamasındaki bir mahkeme jürisini anlatır.
Latin Amerikalı bir genç adam, babasını öldürdüğü gerekçesiyle cinayetle suçlanır. Sanığın kaybettiğini söylediği bir bıçak ise cinayetin işlendiği odada bulunmuştur, gencin mahkemeye sunduğu savunma zayıftır ve olan biteni duyduklarını söyleyen pek çok tanık vardır. Sanık suçlu bulunduğu takdirde idama mahkûm edilecektir. Jüri sonuçları pek de şaşırtıcı değildir: 12 jüri üyesinden sadece sekiz numaralı jüri üyesi Davis ‘suçsuz’ hükmü yönünde oy vermiştir. Davis’in jüri üyelerini ikna etmeye çalışması esnasında her jüri üyesinin ‘suçlu’ kararı vermesinin arkasında ise, aralarında yabancı düşmanlığı, kanuna aşırı güven, çoğunluğa uyma, geçmişle hesaplaşma gibi farklı kişisel sebepler olduğu ortaya çıkacaktır.
12 Kızgın Adam, adalet sistemine getirdiği eleştiriler ve önyargıların olumsuz sonuçlarını çarpıcı bir şekilde işlemesi, oyuncuların üstün performansı ve birçok küçük detayı ile bir başyapıt. Hepsinden önemlisi film, sahip olduğu insanî ruh, sorgulayıcı güç ve küçük olasılıkları mümkün kılma yeteneği ile seyirciye empati ve olaylara farklı açılardan bakma erdemlerini kazandırır nitelikte. Bir sanat olarak sinemanın seyirci üzerindeki yaptırım gücünü anlatabilmesi açısından izlendikten sonra insanı değiştiren filmlere de bir örneklik oluşturmakta aynı zamanda.
Ödüller
Amerika Ulusal Eleştirmenler Birliği – NBR Ödülü
Amerika Yazarlar Birliği – En İyi Amerikan Uyarlaması
Bafta Ödülleri – En İyi Yabancı Erkek Oyuncu
Berlin Film Festivali – Altın Ayı; OCIC Ödülü
Blue Ribbon Ödülleri – En İyi Yabancı Dilde Film
Bodil Ödülleri – En İyi Amerikan Filmi
Edgar Allan Poe Ödülleri – En İyi Film
İtalyan Ulusal Film Yazarları Sendikası – En İyi Yabancı Film
Kinema Junpo Ödülleri – En İyi Yabancı Film
Locarno Film Festivali – Özel Mansiyon
